ജമ്മു കശ്മീരിലെ കിഷെൻഗംഗ, റാറ്റിൽ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഇന്ത്യയ്ക്ക് "സപ്ലിമെന്റൽ അവാർഡ്" നൽകിയ ആർബിട്രേഷൻ കോടതി വിധി ഇന്ത്യ നിരസിച്ചു. സിന്ധു നദീതടത്തിലാണ് അണക്കെട്ടുകൾ നിർമ്മിക്കുന്നത്, ഏപ്രിലിൽ പഹൽഗാം ഭീകരാക്രമണത്തെത്തുടർന്ന് ഇന്ത്യ സിന്ധു നദീജല ഉടമ്പടി താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവച്ചതിന് ശേഷമാണ് വികസനം ഉണ്ടായത്.

2006 ൽ ഝലം നദിയിൽ ഇന്ത്യ നിർമ്മിക്കുന്ന 330 മെഗാവാട്ട് കിഷെൻഗംഗ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതിക്കെതിരെ പാകിസ്ഥാൻ ആദ്യം എതിർപ്പ് ഉന്നയിച്ചിരുന്നു, തുടർന്ന് ചെനാബ് നദിയിൽ 850 മെഗാവാട്ട് റാറ്റിൽ പദ്ധതി നിർമ്മിക്കാനുള്ള പദ്ധതികളെയും എതിർത്തിരുന്നു.

ഇന്ത്യ ഒരിക്കലും ആർബിട്രേഷൻ കോടതിയുടെ നിലനിൽപ്പിനെ അംഗീകരിച്ചിട്ടില്ലെന്നും, ലോകബാങ്കിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിൽ ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള ഒരു പ്രധാന ജല പങ്കിടൽ കരാറായ സിന്ധു നദീജല ഉടമ്പടിയുടെ ലംഘനമാണിതെന്നും വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം പുറത്തിറക്കിയ പ്രസ്താവനയിൽ പറയുന്നു

"1960 ലെ സിന്ധു നദീജല ഉടമ്പടി പ്രകാരം രൂപീകരിച്ചതായി പറയപ്പെടുന്ന നിയമവിരുദ്ധമായ ആർബിട്രേഷൻ കോടതി, അതിന്റെ നഗ്നമായ ലംഘനമാണെങ്കിലും, ഇന്ത്യൻ കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശമായ ജമ്മു കശ്മീരിലെ കിഷെൻഗംഗ, റാറ്റിൽ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അതിന്റെ കഴിവിനെക്കുറിച്ച് 'സപ്ലിമെന്റൽ അവാർഡ്' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത് ഇന്ന് പുറപ്പെടുവിച്ചിരിക്കുന്നു," എന്ന് അത് പറഞ്ഞു.

"ഈ ആർബിട്രേഷൻ കോടതിയുടെ നിലനിൽപ്പ് ഇന്ത്യ ഒരിക്കലും അംഗീകരിച്ചിട്ടില്ല, ഈ ആർബിട്രേഷൻ ബോഡിയുടെ ഭരണഘടന തന്നെ സിന്ധു നദീജല ഉടമ്പടിയുടെ ഗുരുതരമായ ലംഘനമാണെന്നതാണ് ഇന്ത്യയുടെ നിലപാട്. "അതിനാൽ, ഈ ഫോറത്തിന് മുമ്പാകെയുള്ള ഏതൊരു നടപടിക്രമവും അത് എടുക്കുന്ന ഏതൊരു തീരുമാനവും നിയമവിരുദ്ധവും പൂർണ്ണമായും അസാധുവുമാണ്," പ്രസ്താവനയിൽ പറയുന്നു.

26 പേരുടെ മരണത്തിന് കാരണമായ പഹൽഗാം ആക്രമണത്തെത്തുടർന്ന് സിന്ധു നദീജല ഉടമ്പടി താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവയ്ക്കാനുള്ള നീക്കത്തെ ഉദ്ധരിച്ച്, കരാർ പ്രകാരമുള്ള ഒരു ബാധ്യതയും ഇനി നിറവേറ്റാൻ ഇന്ത്യ ബാധ്യസ്ഥമല്ലെന്ന് പറഞ്ഞു.

"പഹൽഗാം ഭീകരാക്രമണത്തെത്തുടർന്ന്, അന്താരാഷ്ട്ര നിയമപ്രകാരമുള്ള ഒരു പരമാധികാര രാഷ്ട്രമെന്ന നിലയിൽ ഇന്ത്യ അതിന്റെ അവകാശങ്ങൾ വിനിയോഗിച്ചുകൊണ്ട്, അതിർത്തി കടന്നുള്ള ഭീകരതയ്ക്കുള്ള പിന്തുണ പാകിസ്ഥാൻ വിശ്വസനീയമായും തിരിച്ചെടുക്കാനാവാത്ത വിധം ഉപേക്ഷിക്കുന്നതുവരെ സിന്ധു നദീജല ഉടമ്പടി നിർത്തിവച്ചിരിക്കുന്നു. ഉടമ്പടി നിർത്തിവയ്ക്കുന്നതുവരെ, ഉടമ്പടി പ്രകാരമുള്ള ഒരു ബാധ്യതയും ഇന്ത്യ ഇനി നിറവേറ്റാൻ ബാധ്യസ്ഥനല്ല," വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ പ്രസ്താവനയിൽ പറയുന്നു.

"ഒരു ആർബിട്രേഷൻ കോടതിക്കും, നിയമത്തിന്റെ കണ്ണിൽ നിലനിൽപ്പില്ലാത്ത, നിയമവിരുദ്ധമായി രൂപീകരിച്ച ഈ ആർബിട്രൽ ബോഡിക്കും, ഒരു പരമാധികാരി എന്ന നിലയിൽ ഇന്ത്യയുടെ അവകാശങ്ങൾ വിനിയോഗിക്കുന്നതിനുള്ള നടപടികളുടെ നിയമസാധുത പരിശോധിക്കാൻ അധികാരപരിധിയില്ല," എന്ന് അത് കൂട്ടിച്ചേർത്തു.

പാകിസ്ഥാന്റെ നിർദ്ദേശപ്രകാരമുള്ള "പുതിയ വേഷം" ആയിരുന്നു ഇതെന്ന് ഇന്ത്യ പറഞ്ഞു, ആഗോള ഭീകരതയുടെ പ്രഭവകേന്ദ്രമെന്ന നിലയിൽ അതിന്റെ പങ്കിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാനുള്ള ഇസ്ലാമാബാദിന്റെ തീവ്രശ്രമമാണിതെന്നും ഇത് ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.

"ഭീകരതയുടെ ആഗോള പ്രഭവകേന്ദ്രമെന്ന നിലയിൽ ഉത്തരവാദിത്തത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാനുള്ള പാകിസ്ഥാന്റെ മറ്റൊരു തീവ്ര ശ്രമമാണ് പാകിസ്ഥാന്റെ നിർദ്ദേശപ്രകാരമുള്ള ഈ പുതിയ പ്രഹസനം. അന്താരാഷ്ട്ര വേദികളെ വഞ്ചിക്കുന്നതിനും കൃത്രിമം കാണിക്കുന്നതിനുമായി പതിറ്റാണ്ടുകളായി പാകിസ്ഥാൻ തുടരുന്ന ഈ കെട്ടിച്ചമച്ച മധ്യസ്ഥ സംവിധാനത്തെ അവർ അവലംബിക്കുന്നത്," പ്രസ്താവനയിൽ പറയുന്നു.

"അതിനാൽ, ഈ സംഘടനയുടെ എല്ലാ മുൻ പ്രഖ്യാപനങ്ങളും ഇന്ത്യ നിരസിച്ചതിനാൽ, ഈ സപ്ലിമെന്റൽ അവാർഡ് എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നതിനെ ഇന്ത്യ വ്യക്തമായി നിരസിക്കുന്നു," എന്ന് അത് കൂട്ടിച്ചേർത്തു.

ഝലം നദിയിൽ ഇന്ത്യ നിർമ്മിക്കുന്ന 330 മെഗാവാട്ട് കിഷെൻഗംഗ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതിയെയും ചെനാബ് നദിയിൽ 850 മെഗാവാട്ട് റാറ്റിൽ അണക്കെട്ട് പദ്ധതിയെയും പാകിസ്ഥാൻ എതിർത്തു. ജലപ്രവാഹത്തെക്കുറിച്ചും സ്വന്തം ജലസ്രോതസ്സുകളെ ബാധിക്കുമെന്ന ആശങ്കകൾ മൂലമാണ് ഇത്.

പാകിസ്ഥാനിലേക്ക് ഒഴുകുന്ന ഝലം, ചെനാബ് നദികളിലാണ് രണ്ട് പദ്ധതികളും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നതെന്ന വസ്തുതയിൽ നിന്നാണ് ഈ ആശങ്കകൾ ഉടലെടുക്കുന്നത്. ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ സിന്ധു ജല ഉടമ്പടിയുടെ ലംഘനമാണെന്ന് ഇസ്ലാമാബാദ് അവകാശപ്പെടുന്നു. അണക്കെട്ടുകൾ താഴെയുള്ള നദികളിലെ ലഭ്യമായ വെള്ളത്തിന്റെ അളവ് കുറയ്ക്കുമെന്നും ഇത് ഈ നദികളെ വളരെയധികം ആശ്രയിക്കുന്ന ജലസേചന കൃഷിയെ ബാധിക്കുമെന്നും അവർ ഭയപ്പെടുന്നു.

എന്നിരുന്നാലും, അണക്കെട്ട് പദ്ധതികൾ സിന്ധു നദീജല ഉടമ്പടി ലംഘിക്കുന്നില്ലെന്ന് ഇന്ത്യ വാദിച്ചു. കരാർ പ്രകാരം, ഝലം, ചെനാബ് നദികളിൽ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ നിർമ്മിക്കാൻ ഇന്ത്യയ്ക്ക് അനുമതിയുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും, കിഷെൻഗംഗ, രത്‌ലെം ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികളുടെ നിർമ്മാണം തടയാൻ പാകിസ്ഥാൻ ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.

സിന്ധു ജല ഉടമ്പടി (ഐഡബ്ല്യുടി) പ്രകാരം പടിഞ്ഞാറൻ നദീതടങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം ഏറ്റെടുക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നതിനാൽ, കിഷൻഗംഗ, റാറ്റിൽ പദ്ധതികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട തർക്കങ്ങൾ താൽക്കാലികമായി നിർത്താൻ ഇന്ത്യ ഔദ്യോഗികമായി അഭ്യർത്ഥിച്ചതായി ഉദ്യോഗസ്ഥരെ ഉദ്ധരിച്ച് വാർത്താ ഏജൻസി പിടിഐ ചൊവ്വാഴ്ച റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു.

ലോകബാങ്ക് നിയമിച്ച നിഷ്പക്ഷ വിദഗ്ദ്ധനായ മൈക്കൽ ലിനോയെ അഭിസംബോധന ചെയ്ത കത്തിൽ, പാകിസ്ഥാന്റെ രേഖാമൂലമുള്ള സമർപ്പണങ്ങൾ രൂപരേഖ തയ്യാറാക്കുന്ന സമ്മതിച്ച പ്രവർത്തന പരിപാടി ഓഗസ്റ്റോടെ നിർത്തിവയ്ക്കാനും നവംബറിൽ നടത്താൻ നിശ്ചയിച്ചിരിക്കുന്ന സംയുക്ത ചർച്ചകൾ നടത്താനും സർക്കാർ ആവശ്യപ്പെട്ടു.

സിന്ധു നദീജല ഉടമ്പടി താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവച്ച നടപടി പിൻവലിക്കണമെന്ന് ഇന്ത്യയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടുകൊണ്ട് പാകിസ്ഥാൻ കത്തെഴുതുന്നത് ഒരു ഔപചാരികതയാണെന്നും ഈ വിഷയത്തിൽ ന്യൂഡൽഹിയുടെ നിലപാട് മാറ്റാൻ പോകുന്നില്ലെന്നും ജലശക്തി മന്ത്രി സിആർ പാട്ടീൽ വ്യാഴാഴ്ച പറഞ്ഞു.