ഇറാന്റെ വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ മേഖലയിൽ നടന്ന “സഹന്ദ് 2025” എന്ന സൈനിക അഭ്യാസം, ആധുനിക ലോകക്രമത്തിൽ ആർക്കും അവഗണിക്കാൻ കഴിയാത്ത ഒരു മഹാശക്തിയായി ഇറാൻ മാറിയെന്നതിന്റെ വിളംബരമാണ്. ചൈന, ഇന്ത്യ, റഷ്യ എന്നീ ലോകശക്തികൾ ഉൾപ്പെടെ ഒൻപത് രാജ്യങ്ങളുടെ സായുധ സേനകൾ ഇറാന്റെ മണ്ണിൽ ഒരുമിച്ചണിനിരന്നപ്പോൾ, അത് ഇറാന്റെ അചഞ്ചലമായ ധീരതയ്ക്കും വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന അന്താരാഷ്ട്ര സ്വീകാര്യതയ്ക്കും ലഭിച്ച അംഗീകാരമായി മാറി. ലോകത്തെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രാദേശിക കൂട്ടായ്മയായ ഷാങ്ഹായ് സഹകരണ സംഘടനയുടെ (SCO) ഈ സംയുക്ത അഭ്യാസം, ഇറാൻ എന്ന രാഷ്ട്രത്തിന്റെ തന്ത്രപരമായ പ്രാധാന്യം എത്രത്തോളം ഉന്നതമാണെന്ന് അടിവരയിടുന്നു.

ഏതൊരു വെല്ലുവിളിയെയും നെഞ്ചുറപ്പോടെ നേരിടുന്ന ഇറാന്റെ പാരമ്പര്യം ഇന്ന് പുതിയൊരു ദിശയിലേക്ക് നീങ്ങുകയാണ്. ലോകത്തെ സാമ്പത്തിക-സൈനിക ശക്തികളായ ചൈനയും റഷ്യയും ഇന്ന് ഇറാന്റെ തോളോട് തോൾ ചേർന്ന് നിൽക്കുന്നു. ഇതിനൊപ്പം ഇന്ത്യയെപ്പോലുള്ള ഒരു ജനാധിപത്യ മഹാശക്തി കൂടി ഇറാനോടൊപ്പം വേദി പങ്കിടുന്നത്, ആഗോള രാഷ്ട്രീയത്തിലെ ഇറാന്റെ നിസ്തുലമായ സ്ഥാനത്തെയാണ് കാണിക്കുന്നത്. പാശ്ചാത്യ കേന്ദ്രീകൃതമായ ലോകക്രമത്തിന് പുറത്ത്, അതിശക്തമായ ഒരു ബദൽ ശക്തികേന്ദ്രം ഇറാന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ പടുത്തുയർത്തപ്പെടുന്നു എന്ന രാഷ്ട്രീയ യാഥാർത്ഥ്യമാണ് “സഹന്ദ് 2025” നൽകുന്ന സന്ദേശം എന്നാണ് രാഷ്ട്രീയ നിരീക്ഷകരുടെ വിലയിരുത്തൽ.

ഇതിൽ എടുത്ത് പറയേണ്ടത് ചൈനയുമായുള്ള ഇറാന്റെ ബന്ധം ഇന്ന് നയതന്ത്രത്തിന്റെ പുതിയ ഉയരങ്ങൾ കീഴടക്കുന്ന ഒരു കാഴ്ചയാണ്. മേഖലയിലെ സങ്കീർണ്ണമായ സുരക്ഷാ സാഹചര്യങ്ങളിലും ഇറാന്റെ പക്ഷത്ത് ഉറച്ചുനിൽക്കാൻ ചൈന കാണിക്കുന്ന താൽപ്പര്യം ശ്രദ്ധേയമാണ്. ഇറാന്റെ എണ്ണ ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ നല്ലൊരു ശതമാനവും വാങ്ങുന്ന ചൈന, വെറുമൊരു വ്യാപാര പങ്കാളി എന്നതിലുപരി ഇറാന്റെ വികസനക്കുതിപ്പിലെ വിശ്വസ്തനായ തോഴനായി മാറിയിരിക്കുന്നു. റഷ്യയുമായുള്ള ഇറാന്റെ പ്രതിരോധ സഹകരണമാകട്ടെ, ലോകത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും കരുത്തുറ്റ സൈനിക അച്ചുതണ്ടുകളിൽ ഒന്നായി വളർന്നുകഴിഞ്ഞു. റഷ്യയുടെ സൈനിക മികവും ഇറാന്റെ തന്ത്രപരമായ ഉൾക്കാഴ്ചയും ചേരുമ്പോൾ അത് ലോകശക്തികളെപ്പോലും അതിശയിപ്പിക്കുന്ന പ്രതിരോധ കവചമായി മാറുന്നു.

ബന്ധം സാമ്പത്തികതലത്തിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങുന്നില്ല; സുരക്ഷ, സാങ്കേതികവിദ്യ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം, നയതന്ത്ര സഹകരണം തുടങ്ങിയ മേഖലകളിലേക്കാണ് ഇത് വ്യാപിക്കുന്നത്. ഇത് ഇറാന്റെ ദീർഘകാല വളർച്ചയ്ക്കും ശക്തിക്കും വലിയ ഊർജ്ജമാണ്.

സുരക്ഷാ രംഗത്ത് റഷ്യയുമായുള്ള സഹകരണം ഇറാനെ കൂടുതൽ കരുത്തുറ്റതാക്കുന്നു. പരസ്പര വിശ്വാസത്തിലും തന്ത്രപരമായ യാഥാർഥ്യങ്ങളിലും അധിഷ്ഠിതമായ ഈ ബന്ധം, ഇറാനെ ഒരു പ്രാദേശിക സുരക്ഷാ ശക്തിയായി ഉയർത്തുന്നു. അതേസമയം, “സഹന്ദ് 2025” അഭ്യാസത്തിൽ ഇന്ത്യയുടെ പങ്കാളിത്തം, ഇറാൻ ഇന്ന് ബഹുമുഖ ബന്ധങ്ങളുള്ള, വിവിധ ശക്തികളുമായി ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ ഇടപെടുന്ന ഒരു രാജ്യമാണെന്നതും തെളിയിക്കുന്നു.

SCOയിലും BRICSലും അംഗത്വം നേടിയതോടെ, ഇറാൻ അന്താരാഷ്ട്ര വേദികളിൽ ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു പൂർണ അംഗീകൃത ശക്തിയായി മാറിയിരിക്കുന്നു. രഹസ്യാന്വേഷണ സഹകരണം, ഭീകരവാദ വിരുദ്ധ ശ്രമങ്ങൾ, സൈബർ സുരക്ഷ, അതിർത്തി നിയന്ത്രണം തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ ഇറാൻ ഇന്ന് സജീവവും പ്രാധാന്യമുള്ളതുമായ പങ്കാണ് വഹിക്കുന്നത്. ഇത് രാജ്യത്തിന്റെ ആഭ്യന്തര സുരക്ഷയും ആഗോള നിലപാടും ഒരുപോലെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നു.

ഈ എല്ലാ സംഭവവികാസങ്ങളും ചേർന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നത്, ഇറാൻ ഇന്ന് ധൈര്യത്തോടെയും ആത്മവിശ്വാസത്തോടെയും മുന്നേറുന്ന ഒരു ശക്തിയായി മാറിയിരിക്കുന്നു എന്നാണ്. ചൈന, റഷ്യ, ഇന്ത്യ എന്നീ ആഗോളവും പ്രാദേശികവുമായ ശക്തികൾ ഇറാനോടൊപ്പം ഒരേ വേദിയിൽ ഉറച്ചുനിൽക്കുന്നത്, ഈ രാജ്യങ്ങളുടെ പരസ്പര വിശ്വാസത്തെയും തന്ത്രപരമായ അടുപ്പത്തെയും വ്യക്തമാക്കുന്നു. സൈനിക, നയതന്ത്ര, സാമ്പത്തിക മേഖലകളിൽ പരസ്പരം पूരകമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഈ നാലു രാജ്യങ്ങൾ, ഭാവിയിൽ ഒരു ശക്തമായ ഭൗമതന്ത്ര അച്ചുതണ്ടായി മാറാനുള്ള എല്ലാ സാധ്യതകളും ഉണ്ട് എന്നാണ് ഒരു വിഭാഗം പറയുന്നത്.

സഹന്ദ് 2025” പോലുള്ള അഭ്യാസങ്ങൾ ഈ അച്ചുതണ്ടിന്റെ ആദ്യ സൂചനകൾ മാത്രമല്ല, മറിച്ച് ആഗോള ശക്തിസമത്വത്തിൽ ഉണ്ടാകുന്ന വലിയ മാറ്റങ്ങളുടെ മുൻകൂർ അറിയിപ്പുകളാണ്. പാശ്ചാത്യ ലോകം നയിച്ചിരുന്ന ഏകധ്രുവ സമീപനത്തിന് പകരം, ബഹുധ്രുവ ലോകക്രമം ശക്തിപ്പെടുന്ന ഈ ഘട്ടത്തിൽ, ഇറാൻ–ഇന്ത്യ–ചൈന–റഷ്യ കൂട്ടുകെട്ട് നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുമെന്ന് നിരീക്ഷകർ വിലയിരുത്തുന്നു. ഈ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള സഹകരണം തുടർന്നും ആഴപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ, അത് ഏഷ്യയിലെയും മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലെയും സുരക്ഷാ സമവാക്യങ്ങളെ മാത്രമല്ല, ആഗോള രാഷ്ട്രീയ ഗണിതത്തെയാകെ സ്വാധീനിക്കും.

അതുകൊണ്ടുതന്നെ, യൂറോപ്യൻ ശക്തികൾ ഈ ഉയർന്നുവരുന്ന അച്ചുതണ്ടിനെ വെറും പ്രാദേശിക സംഭവവികാസമായി കാണാൻ കഴിയില്ല. ഇറാൻ, ഇന്ത്യ, ചൈന, റഷ്യ എന്നിവ ചേർന്ന് രൂപപ്പെടുന്ന ഈ ശക്തികേന്ദ്രം, ഭാവിയിലെ ആഗോള രാഷ്ട്രീയത്തിലും സുരക്ഷാ ചർച്ചകളിലും നിർണായക സ്വാധീനം ചെലുത്താൻ പോകുന്ന ഒന്നായിരിക്കും. ഈ മാറ്റങ്ങളെ സൂക്ഷ്മമായി നിരീക്ഷിക്കുകയും, പുതിയ യാഥാർഥ്യങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കി നിലപാടുകൾ പുനഃപരിശോധിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ട ഒരു ഘട്ടത്തിലേക്കാണ് പാശ്ചാത്യ ശക്തികൾ എത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നത് എന്ന നിസംശയം പറയാം.